Može li se i na koji način okončati rat sećanja i pamćenja na prostorima bivše Jugoslavije je bilo centralno pitanje predavanja „(Ne)mogućnost govora o Jugoslaviji: Hrvatski slučaj” zagrebačkog istoričara Branimira Jankovića.
U Sloveniji su partizanske pesme proglašene delom kulturne baštine, u Srbiji deluje Muzej Jugoslavije, a u Hrvatskoj mnogi traže sudsku zabranu petokrake i jugoslovenske zastave, pri čemu je svaki oblik ujedinjenja sa državama u okruženju ustavom zabranjen. Kako objasniti tolike razlike u državama nastalim iz Jugoslavije?
Iako se ratovi usled raspada zajedničke države nameću kao glavno objašnjenje, Janković je pokazao da su uzroci višestruki i da zahtevaju mnogo širu istorijsku perspektivu. Tako je, po njegovom sudu, neophodno uzeti u obzir Drugi svetski rat i asimetriju sećanja na taj period, kao i dugoročne posledice te asimetrije. Takođe, odnos prema Jugoslaviji određuje i poimanje da li nekadašnje republike SFRJ sebe vide kao gubitnike ili dobitnike, odnosno jesu li izgradnju nacionalnog identiteta ili nezavisnosti razvijale unutar jugoslovenskog državnog okvira ili nasuprot njemu.
Konačno, Janković smatra da ratovi i traume snažno utiču i na formiranje jednog dominatnog kolektivnog identiteta koji ne trpi ravnopravnost različitih sećanja. U vezi sa tim je u posebnom osvrtu na Hrvatsku uporedio jugoslovensku i pravašku nacionalnu ideologiju. Prva je držala da jugoslovenstvo i hrvatstvo nisu nespojivi, a druga da jesu nespojivi; pošto je druga u međuvremenu prevladala, govor o Jugoslaviji je u Hrvatskoj podvrgnut tabuizaciji i pretvoren u diskvalifikacionu etiketu.
Na kraju on se osvrnuo na nove diskurse u okviru istoriografije koji odbacuju tezu o nazadnosti multietničkih imperija i država naspram naizgled neuptine progresivnosti nacionalnih država i time ponudio dodatni aspekt u okviru kojeg bi trebalo posmatrati Jugoslaviju.
Predavanje je deo ciklusa „Jugoslavija“ koji se organizuje zajedno s Akademskom mrežom za saradnju u Jugoistočnoj Evropi. Predavanje je moderirala Irena Ristić (IDN).
