Fenomen sumanutosti može se razumeti kao fenomen radikalne drugosti/stranosti koji se opire dualnosti razumljivog/nerazumljivog, ukazali su predavači Manuel Rejes i Manuel Ugalde-Duarte.
U predavanju „Sumanutosti i stvaranje smisla. Uvidi iz Valdenfelsove fenomenologije drugog“ održanom onlajn Manuel Rejes i Manuel Ugalde-Duarte sa Univerziteta u Čileu argumentisali su u prilog teze da sumanutost, kao centralni fenomen u poremećajima iz spektra šizofrenije postavlja niz pojmovnih izazova koji imaju duboke kliničke implikacije.
Jedan od tih izazova odnosi se na značenje koje bi sumanutosti mogle imati. U psihopatologiji, s pristupom iz trećeg lica, mogućnost da sumanutosti imaju nekog smisla odbačena je kao mehanički efekat disfunkcije mozga. Kao odgovor na to, tokom poslednjih decenija, pojavile su se brojne psihopatološke perspektive, pod uticajem fenomenologije koje preispituju i rekonstruišu modalitete značenja koje sumanutosti impliciraju, kao i kliničke i metodološke pristupe koji privileguju perspektivu iz prvog lica i proživljeno iskustvo. Jedan metodološki alat razvijen kao odgovor na ove kritičke refleksije je pojam radikalne empatije ili empatije drugog reda. Ti pristupi mogli bi pružiti rešenje za hermeneutičku nepravdu kojoj su pacijenti sa takvim iskustvima izloženi.
Iako se takvi napori čine opravdanim, suočavaju se sa nekoliko problema koji ograničavaju mogućnost postojanja drugih formi značenja osim razumevanja ili interpretacije. Prvo, ti pristupi se zasnivaju na pretpostavci da je konstrukcija značenja uspešna i adekvatna kada kliničar može prevesti pacijentova iskustva u nešto relativno transparentno, komunikativno i razumljivo. Drugo, postojeća razlika u načinu doživljavanja i komuniciranja između pacijenta i kliničara implicira defektnu razliku na strani pacijenta, koju kliničar, obdaren odgovarajućim hermeneutičkim resursima, može ograničiti i prevazići postizanjem potpunog razumevanja onoga što pacijent doživljava.
Predavanje Manuela Rejesa i Manuela Ugalde-Duartea je osmo u 2024. godini u okviru seminara „Filozofija i psihijatrija“ u organizaciji Centra za filozofiju Instituta društvenih nauka.
